Listwa antyprzepięciowa (inaczej przeciwprzepięciowa, filtrująca, zabezpieczająca) to rodzaj listwy zasilającej, która oprócz gniazdek oraz ewentualnego sterownika posiada także zabezpieczenia umożliwiające chronienie podpiętych do niej urządzeń przed nagłymi skokami napięcia.
Czym jest przepięcie?
Jako przepięcie z sieci elektrycznej określa się nagły i krótkotrwały skok napięcia. Wartość napięcia w trakcie takiego skoku może być nawet kilkudziesięciokrotnie wyższa, niż standardowe 230 V. Przyczyną przepięć są zazwyczaj niekorzystne zjawiska atmosferyczne (na przykład burza) lub awarie sieci elektrycznej. Choć zwykle skutkiem przepięć jest przede wszystkim uszkodzenie urządzeń elektrycznych, w szczególnych sytuacjach skoki napięcia mogą być również groźne dla użytkowników sprzętu.
Typy listew zabezpieczających
Listwy zabezpieczające można podzielić na cztery podstawowe rodzaje: listwy z bezpiecznikami topikowymi, listwy z warystorem, listwy z diodami transilowymi oraz listwy z układem stabilizatorów napięcia. Listwy filtrujące z bezpiecznikami topikowymi odcinają zasilanie, kiedy topik wewnątrz bezpiecznika zostanie stopiony. Listwy z warystorem wyposażone są w warystor, który pochłania nadmiar energii i odłącza zasilanie urządzenia. Reakcja jest w tym przypadku szybsza, niż w przypadku listew z bezpiecznikiem topikowym. Listwy przeciwprzepięciowe z diodami transilowymi również reagują niezwykle szybko, umożliwiając odcięcie zasilania zanim urządzenie zostanie uszkodzone. Dostępne są także listwy wyposażone w układy stabilizatorów napięcia, które znajdziesz tutaj. Dostępne są także listwy wyposażone w układy stabilizatorów napięcia. Najbardziej zaawansowane modele listew przeciwprzepięciowych wyposażone są w kilka systemów ochrony.
Parametry listew antyprzepięciowych
Najważniejsze parametry listew antyprzepięciowych to:
-
liczba i układ gniazd (zwykle od 4 do 12 gniazd w układzie jedno- lub dwurzędowym)
-
długość przewodu zasilającego
-
filtry ochronne (oprócz filtrów antyprzepięciowych może to być na przykład filtr przeciwzakłóceniowy RFI/EMI, który umożliwia tłumienie zakłóceń spowodowanych obecnością fal radiowych i elektromagnetycznych)
-
absorpcja energii (określana w dżulach – minimalna wartość wynosi 150 J, pełną ochronę zapewni wartość co najmniej 400-500 J)
-
czas reakcji (odcięcia prądu – maksymalnie 25 ns)
-
maksymalny prąd impulsu (zazwyczaj 40-90 kA)
-
napięcie progowe zwarcia (najlepiej 330-750 V)
-
maksymalne obciążenie (sumaryczna moc urządzeń podłączanych do listwy musi być mniejsza, niż maksymalne obciążenie listwy)
-
sposób sterowania listwą (prosty wyłącznik on/off lub bardziej skomplikowane tryby)
-
stopień ochrony przed zapyleniem, wilgocią i ingerencją z zewnątrz (klasa IP)
-
sposób montażu i domyślne miejsce instalacji listwy (na przykład do zabudowy, przykręcana do biurka etc.)
Zastosowanie listew przeciwprzepięciowych
Listwy przeciwprzepięciowe znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie korzysta się ze sprzętu, który może łatwo ulec uszkodzeniu. Dlatego zazwyczaj wykorzystuje się je do zasilania komputerów, telewizorów, odbiorników radiowych i innych urządzeń elektrycznych, które są wrażliwe na skoki napięcia. Koszt dobrej jakości listwy antyprzepięciowej zawsze jest niższy niż cena podłączonych do niej urządzeń, dlatego warto zdecydować się na to rozwiązanie, aby chronić sprzęt przed skutkami niekorzystnych zjawisk pogodowych i awarii sieci energetycznej.
