Te ostatnie z kolei możemy podzielić na nośne (konstrukcyjne) oraz nienośne (niekonstrukcyjne). Czym się różnią i które elementy budynku wchodzą w skład jednych i drugich?
Ustroje nośne (konstrukcyjne) budynków
Ustroje nośne budynków to te elementy, które są na tyle stabilne i mocne, że unoszą ciężar innych elementów, na które budynek się składa. Ich charakterystyczną cechą jest fakt, że pod żadnym pozorem nie można ich na własną rękę ruszać ani burzyć, gdyż każda ingerencja może spowodować zawalenie obiektu. Do nośnych ustrojów zaliczamy:
- Fundamenty – fundamenty to podstawowe elementy konstrukcyjne, które na podłoże gruntowe przekazują całość obciążeń danego obiektu w taki sposób, aby grunt nie osiadał a cały budynek był stateczny. Porządny fundament zabezpiecza przed pękaniem, a także odkształcaniem ścian oraz stropów budynków. Fundamenty wykonuje się z betonu, żelbetu, cegieł, kamieni a także drewna. Dobrze wykonany fundament zapobiega również przedostawaniu się do budynku wilgoci. Ze względu na sposób posadowienia, fundamenty dzielimy na:
- bezpośrednie, czyli takie, które przekazują obciążenia bezpośrednio na grunt (np. stropy, płyty, bloki),
- pośrednie, czyli takie, które obciążenia przekazują pośrednio (różnego rodzaju pale, słupy, kolumny, studnie fundamentowe).
- Ściany – ściany należą do pionowych elementów budynku. Oddzielają część wewnętrzną od części zewnętrznej danego obiektu. Dzięki temu zabezpieczają go przed negatywnym wpływem czynników atmosferycznych (przed śniegiem, deszczem, wiatrem, niską temperaturą). Ściany służą również rozdzieleniu pomieszczeń w środku budynku. Specjaliści podkreślają, że ściany można podzielić na kilka rodzajów, biorąc pod uwagę kilka parametrów. Dlatego też ściany w budynku dzielimy ze względu na:
- Umiejscowienie budynku:
– zewnętrzne (muszą być wytrzymałe i trwałe, muszą dobrze przewodzić ciepło, chronić przed wilgocią oraz odpowiednio wygłuszać hałasy, muszą być odporne na ogień, a także na działanie niskich temperatur, do mniej ważnych należy niski koszt oraz estetyka),
– wewnętrzne (muszą mieć dobrą izolację akustyczną, odpowiednią wytrzymałość oraz muszą być ognioodporne).
- Charakter przenoszenia obciążeń
– ściany nośne, czyli konstrukcyjne – ich zadaniem jest przenoszenie na fundament ciężaru własnego oraz ciężaru stropów, dachu, parcia wiatru,
– nienośne, czyli nie konstrukcyjne – ich zadaniem jest przenoszenie na fundament tylko i wyłącznie ciężaru własnego (np. ściany osłonowe, kominowe, działowe)
- Konstrukcję:
– pełne – to najprostsze formy ścian, które w całości wykonuje się z jednego materiału (np. cegła, pustak, beton),
– złożone (szczelinowe lub warstwowe) – składają się z minimum dwóch warstw.
- Stropy – główną funkcją, jaką pełnią te poziome elementy, jest podział budynku na kondygnacje. Ponadto stropy przenoszą obciążenia na ściany nośne danego budynku, usztywniając go jednocześnie. Ponadto pełnią również funkcję izolacyjną (izolują od wpływów termicznych – stropy strychowe czy stropy nad piwnicami; izolują akustycznie – stropy międzykondygnacyjne). Stropy stanowią również barierę przed rozprzestrzeniającym się ogniem,
- Schody – służą do komunikacji między poszczególnymi piętrami danego obiektu budowlanego,
- Dachy i stropodachy – każdy dach składa się z trzech części. Każda z nich pełni konkretną funkcję:
- konstrukcja nośna – może być drewniana, żelbetowa lub stalowa,
- podkład, który podtrzymuje i usztywnia pokrycie,
- pokrycia, które izolują od negatywnego wpływu czynników atmosferycznych.
Elementy nienośne budynków
Elementy nienośne budynków to wszystkie te, które nie mają znaczenia konstrukcyjnego. Należą do nich:
- ścianki działowe – ścianki działowe oddzielają poszczególne pomieszczenia wewnątrz budynku,
- ściany osłonowe – ściany osłonowe występują wówczas, gdy elementami nośnymi są słupy szkieletu budynku,
- elementy wykończeniowe, czyli te, które stanowią o standardzie budynku (posadzki, tynki, stolarka, instalacja elektryczna, instalacja wodociągowa, instalacja kanalizacyjna, instalacja, centralnego ogrzewania, gazowa, izolacja akustyczna, izolacja cieplna, izolacja przeciwwilgociowa oraz przeciwwodna, dekoracyjne elementy architektoniczne – wnęki, kolumny, portale, cokoły, gzymsy, attyki).
